Zwi±zek Harcerstwa Polskiego - Wyznaczanie stron świata

Pn Pd	Mrowisko
	Mrowisko jest bardziej spadziste ku północy

Pn Pd	Pień ściętego drzewa
	Pień ściętego drzewa (słoje roczne zaciskają się ku północy)

Pn Pd	Mech
	Mech: od północy Kora pni, a niekiedy i konarów jest od strony północy pokryta porostami i mchem. Północne zbocza pagórków i wydm w lesie są zwykle obficiej porośnięte mchem, niż zbocza południowe.

Pn Pd	Samotne drzewo
	Drzewo rosnące samotnie ma silniej rozwinięte gałęzie od strony południowej. Kierunek północny można określić ogólnie według wyglądu drzew. Korona drzewa jest od strony południowej lepiej rozwinięta i bogatsza.

Pn Pd	Gwiazdy
	W noc pogodną określamy kierunek północy według Gwiazdy Polarnej. Gwiazdę tę, a zarazem kierunek bieguna północnego, łatwo jest odszukać za pomocą gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy (Dużego Wozu). W tym celu przedłużamy prostą, przechodzącą przez dwie ostatnie gwiazdy czworoboku Dużego Wozu w stronę drogi mlecznej. W tym kierunku w odległości pięćiokrotnie większej, niż odległość między wymienionymi gwiazdami Dużego Wozu znajduje się Gwiazda Polarna.

Pn Pd	Słońce i cień
	Cień kija wbitego pionowo w ziemię wskazuje: - o godz. 6:00 - zachód - o godz. 9:00 - północny-zachód - o godz. 12:00 - północ - o godz. 15:00 - północny-wschód - o godz. 18:00 - wschód Zamiast kija możemy użyć własnego ciała, tak jak sytuacja rysunku obok. Ale situacja przedstawiona na rysuku będzie poprawna tylko o godz. 12:00. N - północ, S - południe, E - wschód, W - zachód

Pn Pd	Słońce i zegarek
	Zegarek ustawić małą wskazówką ku słońcu. Linia dzieląca kąt pomiędzy małą wskazówką, a cyfrą 12 na połowę wskazuje północ. Posługując się zegarkiem przy określaniu kierunków świata należy: - od wschodu słońca do południa dzielić kąt w lewo od liczby 12 do wskazówki zegarka - od południa do zachodu słońca dzielić kąt w prawo od liczby 12 Kierunek północno- południowy możemy określić dokładnie tylko wtedy, gdy zegarek chodzi według czasu miejscowego.